Khmer Movies

sam sameth

Nao Moeun

9 mins · Phnom Penh, Cambodia ·

facebook.com-profile.php?...

Theary Kanha is feeling in love in Bangkok, Thailand.

March 27 at 10:26 AM

ព្រះអង្គម្ចាស់ នរោត្ដម យុគន្ធរ : ក្សត្រាខ្មែរដ៏ក្លាហាន ហ៊ានប្តឹងបារាំងដែលជាម្ចាស់អាណានិគមន៍ ដល់ទីក្រុងប៉ារីស នាឆ្នាំ១៩០០!

…………………………

ប្រវត្តិនៃរឿងរ៉ាវរបស់ ព្រះអង្គម្ចាស់យុគន្ធរ ដែលកើតឡើងក្នុងឆ្នាំ១៩០០ នៅប្រទេសបារាំង គឺកម្រមានឯកសារណាមួយលើកមកនិយាយលំអិតណាស់ សូម្បីតែក្នុងព្រះរាជពង្សាវតា មហាបុរសខ្មែរ។ រឿងរបស់ព្រះអង្គម្ចាស់យុគន្ធរ បានធ្វើឲ្យផ្អូកផ្អើលដល់សាធារណៈមតិនៅប៉ារីសនាឆ្នាំ១៩០០ តែនៅប្រទេសកម្ពុជា មានអ្នកដឹងឭរឿងនេះតិចតួចប៉ុណ្ណោះ។

ថ្ងៃនេះខ្ញុំសូមលើកច្បិចយកចំណុចខ្លះៗនៃវណ្ណកម្មរបស់អ្នកនិពន្ធឈ្មោះ ព្យែរ៉េ ឡាម៉ង់ (PIERRE LAMANT) ស្តីអំពី រឿងរ៉ាវរបស់ព្រះអង្គម្ចាស់ យុគន្ធរ (L’Affaire Yukanthor) ដែលបានប្រែសម្រួលជាខេមរៈភាសាដោយលោក ទាឃាយុ ។ ខ្ញុំហ៊ានអះអាងថា ក្រៅតែអំពីស្នាដៃរបស់អ្នកនិពន្ធ ព្យែរ៉េ ឡាម៉ង់ រូបនេះ គឺពុំមានឯកសារណាមួយទៀត ដែលបានសរសេរក្បោះក្បាយយ៉ាងដូច្នេះនោះឡើយ។

អ្នកនិពន្ធ ព្យែរ៉េ ឡាម៉ង់ ស្តីអំពីរឿងរ៉ាវរបស់ព្រះអង្គម្ចាស់ យុគន្ធរ បានបង្ហាញអំពី វីរភាពដ៏មហិមារបស់ព្រះអង្គម្ចាស់ យុគន្ធរ ហើយក៏បង្ហាញពីភាពប្រថុយប្រថានរបស់ព្រះអង្គម្ចាស់ ក្នុងការយកពាក្យបណ្តឹងទៅប្តឹងដល់រដ្ឋការបារាំងនៅទីក្រុងប៉ារីស អំពីការជិះជាន់របស់ទេសាភិបាលជាន់ខ្ពស់បារាំងមកលើប្រទេសកម្ពុជា និងជាពិសេសការរំលោភសិទ្ធិនានាដែលពួកអាណានិគម បានធ្វើមកលើព្រះមហាក្សត្រ នរោត្តម និងប្រជារាស្រ្តខ្មែរ។សូម្បីតែព្រះអង្គម្ចាស់ យុគន្ធរ ដែលជាព្រះរាជទាយាទ អាចនឹងឡើងសោយរាជបន្តពីព្រះបិតាព្រះអង្គក្តី ក៏ពេលខ្លះព្រះអង្គម្ចាស់ យុគន្ធរ ត្រូវបានប្រមាថយ៉ាងធ្ងន់ធ្ងរដោយពួកអាជ្ញាធរបារាំងផងដែរ។

ព្រះអង្គម្ចាស់ យុគន្ធរ គឺជាព្រះរាជបុត្រារបស់ព្រះមហាក្សត្រ នរោត្តម ដែលព្រះអង្គសង្ឃឹមថាអាចបន្តស្នងរាជ្យសម្បត្តិពីព្រះអង្គ ប៉ុន្តែព្រះអង្គម្ចាស់ ត្រូវបានដកចេញវិញដោយសារសកម្មភាពរបស់ព្រះអង្គប្រឆាំងនឹងអាណានិគមន៍បារាំង។

តាមប្រភពឯកសារផ្សេងទៀតបានរៀបរាប់ថា ព្រះអង្គម្ចាស់ ប្រសូតក្នុងឆ្នាំ១៨៥៨ (ឯកសារខ្លះក្នុងឆ្នាំ១៨៦០) នៅរាជធានីភ្នំពេញ។ ព្រះអង្គម្ចាស់ យុគន្ធរ មានព្រះបុត្រា៤ព្រះអង្គ និងព្រះបុត្រី៥ព្រះអង្គ គឺ៖ ១. អ្នកអង្គម្ចាស់ នរោត្ដម យុគន្ធរ និមិន្ទ្រវង្ស ២. អ្នកអង្គម្ចាស់ នរោត្ដម យុគន្ធរ កន្នារ៉ារក្ស ៣.អ្នកអង្គម្ចាស់ នរោត្ដម យុគន្ធរ ហៀន វច្ចរាវង្ស ៤.អ្នកអង្គម្ចាស់ នរោត្ដម យុគន្ធរ ក្រអាញ់ ៥.អ្នកអង្គម្ចាស់ នរោត្ដម យុគន្ធរ ប៉េងប៉ោះ ៦.អ្នកអង្គម្ចាស់ នរោត្ដម យុគន្ធរ យុផាផាន់ ៧. អ្នកអង្គម្ចាស់ នរោត្ដម យុគន្ធរ របានបាស់ ៨.អ្នកអង្គម្ចាស់ នរោត្ដម យុគន្ធរ ពង់ពាង ៩.អ្នកអង្គម្ចាស់ នរោត្ដម យុគន្ធរ ទូច។

នៅក្នុងឆ្នាំ១៩០០ ក្នុងឋានៈជាព្រះរាជតំណាងនៃព្រះមហាក្សត្រខ្មែរ ព្រះអង្គម្ចាស់យុគន្ធរ រួមជាមួយប្រតិភូខ្មែរ និងព្រះអានុជព្រះអង្គមួយអង្គទៀត បានធ្វើដំណើរតាមកប៉ាល់បារាំងឆ្ពោះទៅប្រទេសបារាំង ដើម្បីចូលរួមក្នុងពិធីតាំងពិពណ៌ពិភពលោក ដែលរៀបចំដោយប្រទេសបារាំង នៅទីក្រុងប៉ារីស។ ប៉ុន្តែនៅទីនោះព្រះអង្គ បែរជាចេញសកម្មភាពប្រឆាំងតវ៉ានឹងនយោបាយរដ្ឋការអាណានិគមន៍នៅកម្ពុជា លើទំព័រសារព័ត៌មានរបស់បារាំង។ នេះជាព្រឹត្តិការណ៍មួយដ៏កម្រមាន ដែលអ្នកនៅក្រោមអាណានិគមន៍ ហ៊ានប្តឹងតវ៉ាអ្នកដែលតាំងអាណានិគមន៍។

តាមពិតរឿងរបស់ព្រះអង្គម្ចាស់ យុគន្ធរ អាចធ្វើឲ្យផ្អូកផ្អើលដល់សាធារណៈមតិនោះច្បាស់ជាមិនផ្ទុះបែកធ្លាយឡើយ បើគ្មានការជួយអន្តរាគមន៍ពីអ្នកការសែតម្នាក់ឈ្មោះហ្សង់ហេស (Jean Hess) ដែលបានវិលត្រឡប់ពីប្រទេសកម្ពុជា មកប្រទេសបារាំងវិញ ជាមួយព្រះអង្គម្ចាស់យុគន្ធរ។

អ្នកនិពន្ធ ព្យែរ៉េ ឡាម៉ង់ បានលើកយកខ្លឹមសារនៃលិខិតមួយរបស់ព្រះអង្គម្ចាស់ យុគន្ធរ មកអធិប្បាយថា “ព្រលឹងសង្គមរបស់លោកទើបមានពេលថ្មីៗ ចំណែកព្រលឹងសង្គមរបស់យើង មានតាំងពីដើមកំណើតផែនដីម្លេះ។ ទោះជាពួកអ្នកមានចំណេះដឹងជ្រៅជ្រះក៏ដោយ ក៏ភ័ន្តច្រឡំមកលើយើងទាំងល្ងិតល្ងង់”។ ចំណែកឯខ្លឹមសារនៃលិខិតមួយទៀតព្រះអង្គម្ចាស់បានលើកឡើងថា “ខ្ញុំដែលជារាជទាយាទ និងជាបុត្ររបស់ព្រះអង្គ សូមឲ្យលោកបន្សាបនូវភាពជូរចត់ដែលធ្វើឲ្យលំបាកទ្រាំនៅបណ្តាឆ្នាំចុងក្រោយនេះ។ សូមលោកនឹកឃើញផងថា ព្រះមហាក្សត្រនេះ (ព្រះបាទនរោត្តម) បានប្រគល់ព្រះរាជាណាចក្រ ដ៏ស្រស់ស្អាតជាងគេនៅឥណ្ឌូចិន ជូនលោកដោយស្មោះត្រង់ ទុកណាជាគ្មានអ្វីជំរុញព្រះអង្គ និងទុកណាជាព្រះអង្គអាចជ្រើសរើសប្រទេសផ្សេងក្រៅពីបារាំងក៏ដោយ។ ព្រះអង្គមានព្រះទ័យជឿជាក់ក្នុងការរកយុត្តិធម៌របស់លោក។ ក្នុងរឿងនេះ ព្រះអង្គមានការទុកព្រះទ័យនៅឡើយ។ ព្រះអង្គគ្រាន់ទទួលយល់ស្របថា ពួកបារាំងនៅឯនាយ (ប្រទេសបារាំង) ជាជនជាតិបារាំងដ៏ពិតប្រាកដប៉ុណ្ណោះ។ ព្រះអង្គសង្ឃឹមថា ខ្ញុំនឹងជួបជនជាតិបារាំងពិតប្រាកដផ្សេងទៀតនៅប្រទេសនេះ ដែលជាអ្នកប្រកបដោយយុត្តិធម៌។ មិនមែនក្នុងនាមជារជ្ជទាយាទទេ ដែលខ្ញុំពឹងពាក់លោក ប៉ុន្តែគឺក្នុងនាមបុត្រព្រះអង្គ។ ខ្ញុំសូមឲ្យលោកបង្ហាញអំពើមួយជាបន្ទាន់ ដែលអាចធ្វើឲ្យព្រះបិតាខ្ញុំបាត់ភ័យព្រួយលើសពីការសន្យាផ្សេងៗ”។

នៅក្នុងការរៀបរាប់ពណ៌នារបស់អ្នកនិពន្ធ ព្យែរ៉េ ឡាម៉ង់ ក៏បានបង្ហាញ ឲ្យយើងឃើញនូវការរារាំងរបស់មន្រ្តីជាន់ខ្ពស់បារាំង ក្នុងការមិនអនុញ្ញាតឲ្យព្រះអង្គម្ចាស់អាចយកពាក្យបណ្តឹងទៅជូនលោកឌឺមែរ ប្រធានាធិបតីបារាំង និងការតស៊ូអត់ធ្មត់របស់ព្រះអង្គអំពីបញ្ហានេះ។ ឯការពុះពារ និងលះបង់របស់ព្រះអង្គបានធ្វើឲ្យពួកអាណានិគមបារាំងខឹងសម្បារយ៉ាងខ្លាំង ហើយពួកបារាំងបាបញ្ចុះបញ្ចូលពួកមន្រ្តីខ្មែរ ឲ្យស្អប់ព្រះអង្គ ហើយបានទាមទារឲ្យព្រះអង្គសុំទោស រួមទាំងការចាត់វិធានការណ៍នានាដើម្បីដាក់ទោសព្រះអង្គម្ចាស់អោយបានធ្ងន់ធ្ងរទៀតផង។

គេពុំដែលឃើញមានការសុំទោសអ្វីទាំងអស់ ដោយសារតែព្រះអង្គម្ចាស់យុគន្ធរ សុខចិត្តឲ្យគេនិរទេសព្រះកាយជាជាងសុំទោស ហើយទីបញ្ចប់នៃជីវភាពនយោបាយដើម្បីសេរីភាពខ្មែររបស់ព្រះអង្គត្រូវបានអាជ្ញាធរបារាំងសម្រេចកាត់ទោសនិរទេសព្រះអង្គ។

តាមប្រភពឯកសារខ្លះអះអាងថា ពេលអាជ្ញាធរបារាំងចាប់បញ្ជូនព្រះអង្គមកកម្ពុជាវិញ ពេលមកដល់កំពង់ផែសឹង្ហបូរី ព្រះអង្គបានលួចចាកចេញពីកប៉ាល់ ហើយព្រះអង្គម្ចាស់បានបន្តទៅរស់នៅឯប្រទេសសៀម រហូតដល់ព្រះអង្គអស់ព្រះជន្មាយុមុនពេលប្រទេសព្រះអង្គទទួលបានឯករាជ្យពីប្រទេសបារាំងនៅឆ្នាំ១៩៥៣។ ប្រភពឯកសារខ្លះទៀតបានអះអាងថា ព្រះអង្គម្ចាស់ យុគន្ធរ សោយទិវង្គតនៅទីក្រុងបាងកក ប្រទេសសៀម នាខែមិថុនា ឆ្នាំ១៩៣៤៕